Generalna porodična disfunkcionalnost i parentifikacija, kao kriterijumi odabira zanimanja

Apstrakt

Rana iskustva porodične disfunkcionalnosti i parentifikacije mogu uticati na razvoj individue, uključujući i karijerne izbore. Dosadašnja istraživanja ukazuju na povezanost ovih varijabli sa karijernim odlukama – često kroz orijentaciju ka pomažućim zanimanjima. Cilj ovog istraživanja bio je da ispita odnos opšte porodične disfunkcionalnosti i parentifikacije sa motivima za izbor profesije, posmatran u kontekstu studija i radnog angažmana. Uzorak obuhvata 456 ispitanika (73% žena) iz BiH, uzrasta 18–45 godina (M=26.26, SD=6.51). Mjere su obuhvatile SCORE-15 indeks porodične disfunkcionalnosti, upitnik instrumentalne i emocionalne parentifikacije te liste sa 11 kriterijuma/motiva za izbor studija i radnog angažmana. Rezultati ukazuju da je interes za profesiju najvažniji kriterijum za upis studija (84.2%) i izbor radnog angažmana (51.8%). Korelacioni nalazi sugerišu da su disfunkcionalnost i parentifikacija povezane s jačom orijentacijom ka pomažućim motivima i manjom brigom o kasnijem zaposlenju. Kod izbora radnog angažmana, viši nivoi disfunkcionalnosti i parentifikacije korespondiraju s principom „onoga što je dostupno“, uz smanjenu važnost interesa za profesiju i inostranog karijernog prosperiteta. Iako su efekti skromnog intenziteta (r=|.14|–|.21|), rezultati ukazuju na potencijalne mehanizme kojima ovi porodični faktori mogu uticati na donošenje karijernih odluka.